Poniższy artykuł to jedna z części tworzonego na bieżąco kursu omawiającego najważniejsze pojęcia związane z Web3.
Od kilku lat w internecie coraz częściej przewija się pojęcie Web3 lub Web 3.0. Wraz ze wzrostem popularności świata kryptowalut coraz więcej osób czuje potrzebę dokształcania się w temacie i szuka informacji, na czym to wszystko w ogóle polega.
Jeżeli trafiłeś tutaj w taki właśnie sposób, to przygotuj sobie kawę lub herbatę i już wyjaśniam, o co chodzi.
Internet i World Wide Web (WWW)
W zamierzchłej przeszłości, bo na przełomie lat 80 i 90, powstał tzw. Internet. Czym jest Internet wiedzą zapewne wszyscy, ale nie każdy zna jego definicję, a jest bardzo prosta.
Otóż Internet to całkiem spora (większa niż 3) sieć komputerów.
Wszystko jasne? Super. Możemy przejść dalej.
W Internecie istniała usługa WWW – World Wide Web, która była internetowym systemem informacyjnym.
Web 1.0 (read-only)
Pierwszą iterację WWW, niektórzy określają właśnie mianem Web 1.0, która charakteryzowała się jako iteracja odczytu (ang. read-only).
Chodzi tu o to, że korzystanie z sieci ograniczało się do przeglądania stron i pozyskiwania z nich informacji, nie było za bardzo miejsca na interakcje ze strony użytkownika. Strony wypuszczane w okresie Web 1.0 miały na celu głównie ustanowienie swojej obecności online przez firmy czy pojedyncze osoby.
Web 2.0 (read-write)
Okolice 2004 roku uznaje się za początek kolejnej iteracji WWW, która umożliwiła użytkownikom więcej interakcji ze stronami internetowymi, stąd Web 2.0 określa się jako iteracje odczytu i zapisu (ang. read-write).
Technologie stojące za Web 2.0 pozwoliły na gromadzenie i zarządzanie ogromną ilością danych dotyczących interakcji społecznych między użytkownikami sieci na całym świecie.
Była to prawdziwa biznesowa rewolucja, firmy takie jak Facebook (obecnie Meta) czy Amazon dostarczyły niespotykany wcześniej UX i pozwoliły na połączenia między ludźmi z różnych zakątków świata.
Niestety, praktycznie w każdej interakcji między użytkownikami znajduje się pośrednik, najczęściej będący serwerem globalnej korporacji gromadzącej wszystkie dane o użytkownikach.
Nie będę się tu zagłębiał w kwestie etyczne, ale na pewno każdy słyszał o sytuacjach wycieku czy sprzedaży danych.
Z jednej strony na podstawie zgromadzonych danych aplikacje mogły dostarczać ukierunkowaną pod użytkownika treść, ale z drugiej strony granica prywatności danych stała się bardziej rozmyta.
Na pewno słyszeliście historie, w których ktoś w ramach eksperymentu zaczyna wymieniać prywatne wiadomości na Facebooku na jakiś zupełnie sobie obcy temat, a po jakimś czasie zaczynają mu się wyświetlać reklamy związane właśnie z tym tematem…
Web 3.0 (read-write-own)
Naprzeciw problemowi prywatności z poprzedniej iteracji WWW wychodzi Web 3.0, które stara się go rozwiązać korzystając z takich technologii jak blockchain.
Dzięki decentralizacji znika problem pośredników w postaci scentralizowanych serwerów przechowujących dane, tutaj identyczna kopia danych znajduje się w każdym węźle w sieci.
Web 3.0 eliminuje potrzebę wysłania przelewu przez instytucje bankowe, w tym świecie swoje wymyślone komputerowe pieniądze możesz wysłać bezpośrednio do swojego kolegi. Co prawda czasami koszt transakcji może przekroczyć kwotę jaką próbujesz wysłać, ale kto bogatemu zabroni?
A teraz już na poważnie. Web 3.0 ma kilka głównych założeń.
Po pierwsze, jest zdecentralizowane. Oznacza to, że zamiast scentralizowanych serwerów kontrolowanych przez korporacje sieć jest zbudowana z wielu komputerów o równych prawach rozdystrybuowanych na całym świecie. Po drugie, w Web 3.0 nie ma uprawnień ani ról użytkowników, czyli każdy ma równe prawa i ma takie same szanse uczestniczenia w całym ekosystemie. Po trzecie, Web 3.0 posiada natywne metody płatności, czyli popularne kryptowaluty. Po czwarte, całe Web 3.0 nie wymaga zaufania do osób lub instytucji trzecich, a każda komunikacja może odbywać się bezpośrednio między użytkownikami.
- Po pierwsze, jest zdecentralizowana. Oznacza to, że zamiast scentralizowanych serwerów kontrolowanych przez korporacje sieć jest zbudowana z wielu komputerów o równych prawach rozdystrybuowanych na całym świecie.
- Po drugie, w Web 3.0 nie ma uprawnień ani ról użytkowników, czyli każdy ma równe prawa i ma takie same szanse uczestniczenia w całym ekosystemie.
- Po trzecie, Web 3.0 posiada natywne metody płatności, czyli popularne kryptowaluty.
- Po czwarte, całe Web 3.0 nie wymaga zaufania do osób lub instytucji trzecich, a każda komunikacja może odbywać się bezpośrednio między użytkownikami.
Są to wszystko bardzo idealistyczne koncepty i niestety zdarza się, że ludzie próbują je niewłaściwie wykorzystać.
Skoro znamy już ideologię stojąca za Web3, możemy przejść do technologii i części składowych nowej iteracji WWW.
Portfel kryptograficzny
Do wejścia w świat Web 3.0 wymagany jest tzw. portfel kryptograficzny. Najpopularniejszym rozwiązaniem tego typu jest wtyczka do przeglądarki MetaMask.
Taki portfel posiada w sobie klucz prywatny, który służy użytkownikowi do podpisywania transakcji.
Przeanalizujmy sobie na szybko, od góry do dołu funkcjonalności takiego portfela:
- [#1] Wybrana sieć – sieć, z którą chcemy się komunikować (tak, jest ich wiele).
- [#2] Adres portfela – zahaszowany klucz publiczny portfela. Jest czymś w rodzaju tożsamości użytkownika w Web 3.0.
- [#3] Ether – liczba posiadanego etheru oraz jego wartość w dolarach.
- [#4] Podstawowe akcje do wykonania na kryptowalutach – można tutaj kupić wybraną walutę, wysłać swoje tokeny dalej lub wymienić posiadane obecnie na inne.
- [#5] Lista aktywów – lista kryptowalut o różnych standardach np. ERC20 (standardowy token) czy ERC721 (NFT) posiadanych w portfelu.
- [#6] Aktywność – lista transakcji podpisanych przez portfel.
Reasumując
Mając portfel, a w nim jakieś środki możemy zacząć bawić się w Web 3.0.
Zdecentralizowane aplikacje
Posiadając portfel możemy zagłębić się w świat dApps – są to aplikacje frontendowe, które komunikują się z blockchainem.
W przeciwieństwie do aplikacji Web 2.0, do których większość użytkowników jest przyzwyczajona, różnice pojawiają się już na etapie autoryzacji.
Nie korzystamy tutaj ze standardowego logowania mailem i hasłem. Do aplikacji wchodzimy poprzez złożenie podpisu kluczem prywatnym swojego portfela.
Po zautoryzowaniu aplikacji i podłączeniu portfela jesteśmy w stanie wchodzić w interakcje i wykonywać transakcje oferowane przez system. Tu również za pomocą klucza prywatnego będziemy je podpisywać.
Należy jednak pamiętać, że każda transakcja kosztuje i z różnych powodów może zostać odrzucona przez sieć.
Wiele początkujących osób próbuje korzystać z Web 3.0 bez wcześniejszego poczytania o temacie i zdarza się, że tracą w taki sposób pieniądze.
Sam miałem na początku swojej przygody sytuacje, gdzie coś podłubałem przy ilości gazu przez co transakcja się nie udała i w rezultacie straciłem kilkanaście dolarów na same opłaty transakcyjne
Przykładowa zdecentralizowana aplikacja – Hyksos
Przykładem zdecentralizowanej aplikacji, nad którą osobiście pracowaliśmy jest Hyksos.
Pierwsza tego typu platforma Web 3.0, działająca w oparciu o NFT. Pozwala ona brać samospłacalne pożyczki generujące pasywny przychód w postaci tokenów ERC20.
NFT, DeFi, DAO
W Web 3.0 istnieje bardzo dużo pojęć, które dla wielu ludzi niezaznajomionych z tematem mogą być niezrozumiałe. Na koniec tego artykułu chciałem wyjaśnić szybko kilka najważniejszych i tym samym zapowiedzieć kolejne artykuły, w których będę starał się zagłębić w świat zdecentralizowanego internetu.
Blockchain
Zdecentralizowana baza danych przechowująca transakcje.
NFT (Non Fungible Tokens)
Unikatowe tokeny używane w celu określenia własności cyfrowych aktywów. Najpopularniejsze i najczęściej wyśmiewane są jak wiadomo mega drogie obrazki małp i tym podobne. Więcej o NFT dowiecie się z oddzielnego artykułu: NFT – co to jest?
DeFi (Decentralized Finances)
Serwisy finansowe działające na zasadach peer-to-peer poprzez kryptowaluty.
Inteligentny kontrakt (ang. Smart Contract)
To programy komputerowe działające na blockchainie, które automatyzują i zezwalają na konkretne interakcje między użytkownikami.
DEX (Decentralized Exchange)
Zdecentralizowana giełda, na której można wymieniać kryptowaluty.
Ethereum
Najpopularniejsza zdecentralizowana, open-source’owa sieć oparta o blockchain.
DAO (Decentralized Autonomous Organization)
Organizacja zarządzana przez jej użytkowników zazwyczaj zgromadzonych wokół konkretnego projektu lub wspólnej misji.
Podsumowanie
Zebrane w artykule informacje są bardzo ogólne. Jest to tylko wstęp do całego Web 3.0. Na opisanie całości zagadnień nie starczy dnia (a nawet tygodnia…), ale będą kolejne poradniki, nie martwcie się.
Z dzisiejszego wpisu z pewnością dowiedzieliśmy się, że Web 3.0 to innowacyjne podejście do sieci, pełne wielu świeżych idei. Jednak wiele konceptów wciąż jest dopiero na etapie kształtowania.
Pozostaje nam śledzić, jaki kierunek obierze Web 3.0 razem z rozwojem nowych projektów, inicjatyw i funkcjonalności.
Chcesz wydać własną kolekcję NFT? A może zamierzasz wprowadzić swój biznes na rynek kryptowalut? W obu przypadkach warto sprawdzić, co możemy dla Ciebie zrobić 🐶.